Sakarya Psikolog
Psikodinamik Terapi Nedir?
Psikoterapiler kullanılan yöntemler bakımından oldukça çeşitlidir. Psikodinamik terapi ise bunlardan biridir. Dinamik terapi, psikodinamik psikoterapi, dinamik psikoterapi gibi farklı isimlerde kullanılabilir.
Her bir psikoterapi yönteminin insanın ruh dünyasını araştırırken referans aldıkları yerler farklı farklıdır. Örneğin bilişsel davranışçı terapi bireyin düşüncelerinin davranışlarına olan etkisini araştırır. Ya da maruz bırakma terapisi korkulan şeyle bireyi tekrar tekrar karşı karşıya getirerek korkusunu azaltmayı amaçlar. Psikodinamik terapi ise bilinç dışı denilen, varlığından pek de haberdar olmadığımız fakat hayatımıza yön veren bir alandan bahseder. Yani bilincimizin ve farkında olduklarımızın dışında olan bir yanımız olduğundan söz eder. Özetle psikodinamik terapi bireyin farkında olmadığı fakat onu etkileyen tarafını gün yüzüne çıkarmayı amaçlar.
Psikodinamik terapi bireyin geçmiş yaşantılarını oldukça önemser. Geçmişte yaşanılanların bugünü şekillendirdiğine inanır. Bu nedenle psikodinamik terapistler bireyin güncel yaşantısının yanı sıra geçmiş hayat hikayeleri ile de oldukça ilgilidir. Psikodinamik kelimesinin içinde olan dinamik kelimesi ise tamda buna işaret eder. Evrende enerjinin farklı farklı formlara dönüştüğünü bize anlatan termodinamik yasaları gibi psikodinamik terapide ruhsal enerjinin “dinamik bir şekilde” formdan forma girebileceğini ve geçmişte olanların örtük bir şekilde bugünü şekillendirdiğini savunur.
Psikodinamik Terapi Fayda Sağlar mı?
Bir terapinin fayda sağlaması için birçok etkenin bir araya gelmesi gerekir. Danışanın (terapiye gelen kişi) gönüllülüğü, terapiye olan motivasyonu, başlangıçta koyulan çerçeveye (terapinin kuralları) olan uyumu, terapistin yetkinliği ve deneyimi bu etkenlerden bazılarıdır. Bu etkenlerin bir araya gelme oranında terapi işe yaramaya başlar. Terapinin fayda sağlamasından kasıt ise danışanın ilk seansta getirdiği şikayetlerin hafiflemesiyse şayet bu da yine yukarıda bahsettiğim etmenlerin ne kadar bir araya geldiğine bağlıdır.
Terapinin faydalılığını konuşurken danışanların terapiden neler beklediğini de konuşmak yararlıdır. Bireyler zaman zaman gerçeklikle örtüşmeyen beklentiler taşıyabilirler. Bu terapi beklentileri karşılanmadığında ise terapinin işe yaramadığına kanaat getirebilirler. Örneğin terapiye gelen bir danışan terapistinden zihnine gelen tüm düşünceleri kontrol altına almayı ona öğretmesini isteyebilir. Yani istediği düşünce zihninden içeri girsin istemedikleri dışarıda kalsın gibi… Fakat bu tür bir istek gerçeklikle uygun değildir çünkü bu istek beynin tabiatına aykırıdır. Terapist bu gibi durumlarda danışanların isteklerini gözden geçirip daha uygun bir forma sokma konusunda danışanla anlaşmaya çalışacaktır. Çünkü deminki haliyle terapi asla işe yaramıyor gibi gelecektir. Sonuç olarak terapinin faydalılığı danışanın beklentileri ile doğrudan alakalıdır.
Psikodinamik terapinin faydalılığı üzerine konuşacak olursak eğer kişilik bozuklukları, depresyon ve anksiyete gibi rahatsızlıklar üzerine yapılan bilimsel çalışmalarda psikodinamik terapi gören kişilerin görmeyen kişilere kıyasla yakınılan belirtilerin hafiflemesi konusunda çok daha etkili ve faydalı olduğu ortaya çıkmıştır (Leichsenring, F. ve ark., 2023). Yapılan bir başka araştırmada ise 57 araştırma üzerine yapılan derlemeyle birlikte psikodinamik psikoterapinin etkili ve faydalı olduğu, bu etki ve faydanın en az diğer terapi ekolleri kadar yüksek olduğu ve aynı zamanda uzun süreli psikodinamik psikoterapinin kısa süreli psikodinamik terapiye kıyasla daha faydalı olduğu ortaya çıkmıştır (Olano, F. A., & Rosenbaum, B., 2017).
Yapılan araştırmalardan da anlaşılacağı üzere psikodinamik terapi belirtileri ve şikayetleri konusunda herhangi bir terapi desteği almayan birine göre çok daha etkilidir.
Psikodinamik Psikoterapi Ne Kadar Sürer?
Uzun süreli psikodinamik terapiler ucu açık olan ve amiyane tabirle gittiği yere kadar devam edilen uzun soluklu terapilerdir. Bu terapilerde bireyler kendilerini her yönüyle keşfetmek isterler. Keşif süreci ise bireyin ilişkilerini, duygularını, geçmiş yaşantılarını kapsadığı için üzerine konuşulacak birçok mesele vardır. Bu nedenle uzun süreli psikodinamik terapiler yıllarca sürebilir.
Kısa süreli psikodinamik terapiler ise süre sınırlıdır. İlk seansta yapılacak seans sayısı karşılıklı olarak konuşulur ve belirlenir. Bu terapi modelinde ise süre kısıtlı olduğu için daha çok belirti odaklı çalışılır ve danışanın çözülmesini istediği problemi her ne ise ona odaklanılır. Kısa süreli terapide nispeten daha yüzeysel ilerlenir ve uzun sürelide olduğu gibi daha az derine inilir.
Ek olarak danışanın maddi durumu ve belirtilerin şiddeti terapinin süresi konusunda önemli rol oynar.
Psikodinamik Terapide 1 Seansın Uzunluğu Ne Kadardır?
Seansların uzunluğu terapistlerin çalışma şekillerine göre değişebilir. Fakat genellikle psikodinamik terapiler 45 dakika sürer.
Psikodinamik Terapinin Seans Sıklığı Nedir?
Seans sıklığı terapistin çalışma şekline ve danışanların beklentilerine göre değişebilir. Bazı durumlarda 2 haftada bir görüşme yapılabilirken bazı durumlarda ise haftada 2 seans olacak şekilde terapi süreci programlanabilir. Genel olarak söylemek gerekirse seanslar haftada bir gün yani ayda dört sefer olacak şekilde planlanır.
Psikodinamik Terapi Çocuk-Ergen ve Çiftler İçin Uygulanabilir mi?
Psikodinamik terapi genellikle yetişkin (25 yaş ve üzeri) bireyler için uygulanırken aynı zamanda çocuk ve ergen yaş dönemi (2-18 yaş) içerisinde olan bireyler içinde uygulanmaktadır.
Aynı zamanda evlilikleri ya da ilişkilerindeki problemler için başvuran çiftlerde psikodinamik terapi eğilimli çift terapisi desteği alabilirler.
Kaynakça
Leichsenring, F., Abbass, A., Heim, N., Keefe, J. R., Kisely, S., Luyten, P., Rabung, S., & Steinert, C. (2023). The status of psychodynamic psychotherapy as an empirically supported treatment for common mental disorders – an umbrella review based on updated criteria. World psychiatry : official journal of the World Psychiatric Association (WPA), 22(2), 286–304. https://doi.org/10.1002/wps.21104
Olano, F. A., & Rosenbaum, B. (2017). Ugeskrift for laeger, 179(20), V11160794.
Uzman Psikolog Enes Köksal